06 Mayıs 2024 Pazartesi
ÖĞRENCİLERİN SPORU YAŞAM TARZI OLARAK BENİMSEMELERİNDE OKULUN ROLÜ
Okul, öğrencilerin sadece akademik başarı elde etmelerini sağlayan bir kurum olarak düşünülmemelidir. Okul; öğrencilerin zihinsel, fiziksel ve ruhsal gelişimlerinin de temelini oluşturan bir kurumdur. Bu bağlamda okulların, öğrencileri spora veya sportif etkinliklere teşvik etmesi oldukça önemlidir. Öğrencilerin hayat boyu sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmeleri, duygularını rahatlıkla ifade edebilmeleri, takım çalışmasına alışmaları ve kendilerini gerçekleştirebilme imkânı bulmalarında okulun bu işlevi son derece önemlidir.
Günümüzde spor birçok ülkede olduğu gibi, beden eğitimi ve spor derslerinin ana unsuru olmuştur. Bu sayede öğrenciler muhtelif fiziksel etkinlikler ve spor dallarını tanımaktadır. Her ne kadar spor evrensel bir tanımlamaya sahip olsa da, o bölgenin/ülkenin tarihsel ve kültürel özellikleri dersin içeriğinde kendisine yer bulmaktadır. Sporun bu niteliği öğrenciler üzerinde entelektüel bir spor bilinci yaratmada fayda sağlamaktadır.
Spor ve sportif aktiviteler bireylerin fiziksel gelişim süreçlerine olumlu yönde katkı sağlarken, aynı zamanda sosyal ve toplumsal yönden de gelişimlerini desteklemektedir. Sportif etkinliğin içinde olan birey kazanma ve kaybetmeyi kabullenmeyi, paylaşmayı, yardımlaşmayı, başkalarının görüş ve düşüncelerine saygı duymayı öğrenir. Birlikte çalışma sonucu bireyde sosyal sorumluluk duygusu gelişir. Sosyal sorumluluk duygusunun gelişmesi sonucu toplumda sosyalleşme süreci sağlanmış olur(Şahan, 2008; s.261).
Okulun içinde veya dışında gerçekleştirilen tüm sportif faaliyetler bahsedilen sosyalleşme sürecinin temeli olarak görülmektedir. Sınıflar arası turnuvalar, kulüp etkinlikleri, bireysel spor yarışmaları ve okullar arası spor yarışmaları, öğrencilerin arkadaş grupları arasında etkin bir etkileşim alanı yaratırken, okula olan aidiyet duygularını da pekiştirmeleri açısından önemlidir. Bu etkinlikler okula aidiyet kazandırmanın yanı sıra okula yönelik olumlu bir tutum da kazandırmaktadır (Yılmaz, 2019; s.60).
Spor bilimcileri tarafından yapılan araştırmalar göstermiştir ki, spor ve egzersiz hem hastalıkları önlemede hem de hastalıkların iyileşmesinde tedavi edici bir rol oynamaktadır (İmamoğlu, s.63). Sporu meslek olarak seçecek öğrenciler için tabii olan bu durumu, sporun eylem alanı dışında kalmış öğrenciler için ise, sporu bir yaşam tarzı olarak benimsemeleri okul kurumunun bu kültürü oluşturmasında etkin rol oynamasına bağlıdır. Bu kültürün oluşturulması zihinsel, ruhsal ve bedensel yönden sağlıklı bireyleri topluma kazandırmış olacaktır.
Öğrencilerin sporu yaşam tarzı haline getirmelerinde okulun rolü oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Spor eğitim sisteminde gereken yeri alıyorsa, bireyin ihtiyaçları da karşılanmış olacaktır. Bireyler sosyal tatmin yaşamışsa, toplumsal idealleri benimsemiş ve gelişmeye hazır olacaktır (Erdemli, 2008; aktaran Hakverdi, 2019; s.16). Bu kültürün oluşturulması, okulun fiziki yapısında sportif etkinliklerin yapılmasına uygun rekreatif alanların bulunmasına bağlıdır. Bu sayede öğrenciler okul içerisinde yaratılmış bu kültürün en önemli parçası ve aktarıcısı konumunda olacaktır.
Okulun fiziki yapısının, fiziksel aktivitelere uygunluğunun yanı sıra öğrenciler üzerinde sporun bir yaşam biçimi haline getirilmesinde okul idaresi, öğretmen ve veli bütünlüğü de önemli bir yer arz etmektedir. Sabah egzersizleri, beden eğitimi ve spor derslerinin cinsiyet eşitliğine dayalı etkin ve verimli geçmesi, sportif seminer veya konferanslar, okul içi ve okul dışı spor müsabakaları, sportif geziler, kulüp dersleri gibi öğrencilerin sporun hem eylem hem de teorik alanına yaparak-yaşayarak katılımları bu felsefenin yerleşmesinde gerekli araçlardır.
Sporun ulusal ve uluslararası ekonominin büyümesine ve gelişmesine önemli ve büyük katkılar sağladığı bir gerçektir (Alpay, 2021; s.38-39).Spor sadece ekonomik gelişme değil; bireyler üzerinde sosyal ve psikolojik gelişimlere de katkı sağlamaktadır. Birey spor sayesinde içinde bulunduğu olumsuzluklardan mütevellit taraf tutma, sorumsuz davranma, hedef belirleyememe, isteksizlik vb. sosyal gelişimini önleyici tutumlarını azaltabilir. Nitekim bireylerin gelişimleri ile toplumsal gelişme arasında doğru orantı mevcut olup, bireylerin gelişmesi, toplumsal gelişmede; toplumsal gelişme ise huzur ve güven ortamının tesis edilmesinde önemli rol oynamaktadır (Teke ve Karakuş, 2022; s.735).
Ülkemizde sporun gelişmesi ve uluslararası alanda bir marka yaratabilmemizin yolu,toplumun yapı taşları olan çocuklara, sporu bir yaşam tarzı olarak benimsetmemizden geçmektedir. Okul bunu üstlenecek, eylem alanı en geniş kurumdur. Tüm eğitim ve öğretim emekçilerinin bu konuda etkin bir rol oynamaları gerekmektedir.
Ali Civan Düzova
Kadıköy Bil Koleji Beden Eğitimi Öğretmeni
KAYNAKÇA
Alpay, N. (2021). Sporun Yaygınlaşmasının Gelişmeye Etkileri: Bir İnceleme. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.
Dalaman, O. (2010). İlköğretim Birinci Kademede Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Gerçekleşme Durumuna İlişkin Öğretmen Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Programı ve Öğretim Bilim Dalı Doktora Tezi.
Hakverdi, K. F. (2019). Ortaöğretimde Öğrenim Gören Öğrencilerin Egzersiz Ve Spor Kültürlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
İmamoğlu, O. (?). Spor Sağlık İlişkisi.
Şahan, H. (2008).Üniversite Öğrencilerinin Sosyalleşme Sürecinde Spor Aktivitelerinin Rolü.KMU İİBF Dergisi.
Teke, S.T. ve Karakuş, S. (2022) Sporun Sosyal Gelişim Sürecine Etkisi. International JOURNAL OF SOCIAL, HUMANITIES AND ADMINISTRATIVE SCIENCES.
Yılmaz, A. (2019). Lise Öğrencilerinin Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Tutumları ile Okula Bağlanma Durumlarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi.
Okul, öğrencilerin sadece akademik başarı elde etmelerini sağlayan bir kurum olarak düşünülmemelidir. Okul; öğrencilerin zihinsel, fiziksel ve ruhsal gelişimlerinin de temelini oluşturan bir kurumdur. Bu bağlamda okulların, öğrencileri spora veya sportif etkinliklere teşvik etmesi oldukça önemlidir. Öğrencilerin hayat boyu sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmeleri, duygularını rahatlıkla ifade edebilmeleri, takım çalışmasına alışmaları ve kendilerini gerçekleştirebilme imkânı bulmalarında okulun bu işlevi son derece önemlidir.
Günümüzde spor birçok ülkede olduğu gibi, beden eğitimi ve spor derslerinin ana unsuru olmuştur. Bu sayede öğrenciler muhtelif fiziksel etkinlikler ve spor dallarını tanımaktadır. Her ne kadar spor evrensel bir tanımlamaya sahip olsa da, o bölgenin/ülkenin tarihsel ve kültürel özellikleri dersin içeriğinde kendisine yer bulmaktadır. Sporun bu niteliği öğrenciler üzerinde entelektüel bir spor bilinci yaratmada fayda sağlamaktadır.
Spor ve sportif aktiviteler bireylerin fiziksel gelişim süreçlerine olumlu yönde katkı sağlarken, aynı zamanda sosyal ve toplumsal yönden de gelişimlerini desteklemektedir. Sportif etkinliğin içinde olan birey kazanma ve kaybetmeyi kabullenmeyi, paylaşmayı, yardımlaşmayı, başkalarının görüş ve düşüncelerine saygı duymayı öğrenir. Birlikte çalışma sonucu bireyde sosyal sorumluluk duygusu gelişir. Sosyal sorumluluk duygusunun gelişmesi sonucu toplumda sosyalleşme süreci sağlanmış olur(Şahan, 2008; s.261).
Okulun içinde veya dışında gerçekleştirilen tüm sportif faaliyetler bahsedilen sosyalleşme sürecinin temeli olarak görülmektedir. Sınıflar arası turnuvalar, kulüp etkinlikleri, bireysel spor yarışmaları ve okullar arası spor yarışmaları, öğrencilerin arkadaş grupları arasında etkin bir etkileşim alanı yaratırken, okula olan aidiyet duygularını da pekiştirmeleri açısından önemlidir. Bu etkinlikler okula aidiyet kazandırmanın yanı sıra okula yönelik olumlu bir tutum da kazandırmaktadır (Yılmaz, 2019; s.60).
Spor bilimcileri tarafından yapılan araştırmalar göstermiştir ki, spor ve egzersiz hem hastalıkları önlemede hem de hastalıkların iyileşmesinde tedavi edici bir rol oynamaktadır (İmamoğlu, s.63). Sporu meslek olarak seçecek öğrenciler için tabii olan bu durumu, sporun eylem alanı dışında kalmış öğrenciler için ise, sporu bir yaşam tarzı olarak benimsemeleri okul kurumunun bu kültürü oluşturmasında etkin rol oynamasına bağlıdır. Bu kültürün oluşturulması zihinsel, ruhsal ve bedensel yönden sağlıklı bireyleri topluma kazandırmış olacaktır.
Öğrencilerin sporu yaşam tarzı haline getirmelerinde okulun rolü oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Spor eğitim sisteminde gereken yeri alıyorsa, bireyin ihtiyaçları da karşılanmış olacaktır. Bireyler sosyal tatmin yaşamışsa, toplumsal idealleri benimsemiş ve gelişmeye hazır olacaktır (Erdemli, 2008; aktaran Hakverdi, 2019; s.16). Bu kültürün oluşturulması, okulun fiziki yapısında sportif etkinliklerin yapılmasına uygun rekreatif alanların bulunmasına bağlıdır. Bu sayede öğrenciler okul içerisinde yaratılmış bu kültürün en önemli parçası ve aktarıcısı konumunda olacaktır.
Okulun fiziki yapısının, fiziksel aktivitelere uygunluğunun yanı sıra öğrenciler üzerinde sporun bir yaşam biçimi haline getirilmesinde okul idaresi, öğretmen ve veli bütünlüğü de önemli bir yer arz etmektedir. Sabah egzersizleri, beden eğitimi ve spor derslerinin cinsiyet eşitliğine dayalı etkin ve verimli geçmesi, sportif seminer veya konferanslar, okul içi ve okul dışı spor müsabakaları, sportif geziler, kulüp dersleri gibi öğrencilerin sporun hem eylem hem de teorik alanına yaparak-yaşayarak katılımları bu felsefenin yerleşmesinde gerekli araçlardır.
Sporun ulusal ve uluslararası ekonominin büyümesine ve gelişmesine önemli ve büyük katkılar sağladığı bir gerçektir (Alpay, 2021; s.38-39).Spor sadece ekonomik gelişme değil; bireyler üzerinde sosyal ve psikolojik gelişimlere de katkı sağlamaktadır. Birey spor sayesinde içinde bulunduğu olumsuzluklardan mütevellit taraf tutma, sorumsuz davranma, hedef belirleyememe, isteksizlik vb. sosyal gelişimini önleyici tutumlarını azaltabilir. Nitekim bireylerin gelişimleri ile toplumsal gelişme arasında doğru orantı mevcut olup, bireylerin gelişmesi, toplumsal gelişmede; toplumsal gelişme ise huzur ve güven ortamının tesis edilmesinde önemli rol oynamaktadır (Teke ve Karakuş, 2022; s.735).
Ülkemizde sporun gelişmesi ve uluslararası alanda bir marka yaratabilmemizin yolu,toplumun yapı taşları olan çocuklara, sporu bir yaşam tarzı olarak benimsetmemizden geçmektedir. Okul bunu üstlenecek, eylem alanı en geniş kurumdur. Tüm eğitim ve öğretim emekçilerinin bu konuda etkin bir rol oynamaları gerekmektedir.
Ali Civan Düzova
Kadıköy Bil Koleji Beden Eğitimi Öğretmeni
KAYNAKÇA
Alpay, N. (2021). Sporun Yaygınlaşmasının Gelişmeye Etkileri: Bir İnceleme. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.
Dalaman, O. (2010). İlköğretim Birinci Kademede Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Gerçekleşme Durumuna İlişkin Öğretmen Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Programı ve Öğretim Bilim Dalı Doktora Tezi.
Hakverdi, K. F. (2019). Ortaöğretimde Öğrenim Gören Öğrencilerin Egzersiz Ve Spor Kültürlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
İmamoğlu, O. (?). Spor Sağlık İlişkisi.
Şahan, H. (2008).Üniversite Öğrencilerinin Sosyalleşme Sürecinde Spor Aktivitelerinin Rolü.KMU İİBF Dergisi.
Teke, S.T. ve Karakuş, S. (2022) Sporun Sosyal Gelişim Sürecine Etkisi. International JOURNAL OF SOCIAL, HUMANITIES AND ADMINISTRATIVE SCIENCES.
Yılmaz, A. (2019). Lise Öğrencilerinin Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Tutumları ile Okula Bağlanma Durumlarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi.